Theo Sở Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy Hà Nội, tòa nhà CT4A Xa La (Hà Đông, Hà Nội) cao 34 tầng, có 2 tầng hầm với tổng diện tích khoảng 4.600 m2. Diện tích bị cháy tối 11/10 là hơn 1.500 m2, tập trung nhiều phương tiện của người dân sống trên 2 tòa CT4A và CT4B, toà 4C ít ảnh hưởng. Nguyên nhân cháy ban đầu được xác định là chập điện từ tầng hầm (nơi bố trí tủ điện, xe máy, ôtô), sau đó lan lên các tầng. Trước khi hỏa hoạn, người dân nghe tiếng nổ to phát ra tại đây.

Ước tính có gần 400 chiếc xe máy, xe đạp bị ảnh hưởng trong vụ hỏa hoạn. Ảnh:Phương Sơn

Đề cập công tác phòng cháy chữa cháy của tòa nhà, đại tá Nguyễn Văn Sơn, Phó giám đốc Sở Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy Hà Nội, cho biết CT4 gồm 3 đơn nguyên A, B, C, thuộc doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 Điện Biên quản lý. "Tuy đưa vào hoạt động từ nhiều năm, nhưng tòa nhà mới có quyết định thẩm duyệt về phòng cháy chữa cháy và chưa được nghiệm thu", ông Sơn khẳng định.

Trước đó năm 2010, tòa nhà CT4 đã được Phòng Cảnh sát phòng cháy chữa cháy (cũ) thuộc Công an TP Hà Nội tổ chức thẩm duyệt, từ đó có những kiến nghị về phòng cháy. Cụ thể, còn thiếu hệ thống hút khói của toàn bộ tòa nhà, thiếu hệ thống tăng áp cầu thang thoát nạn, thiếu hệ thống báo cháy các tầng.

Ngoài ra, lối thoát nạn của tòa nhà CT4 không mở theo chiều từ trong ra ngoài, không đảm bảo an toàn; chưa có giải pháp ngăn việc thoát nạn từ tầng nổi xuống tầng hầm; thang bộ thoát hiểm không có hệ thống quạt tăng áp để thoát khói và cấp không khí sạch. Các trục kỹ thuật của tòa nhà chưa được bịt kín theo đúng quy định, dẫn đến tình trạng khói cuộn lên các tầng nhà, vào thang bộ thoát hiểm như đã xảy ra trong vụ cháy tối 11/10.

Trạm bơm, tủ kỹ thuật điện dưới tầng hầm của tòa CT4 chưa được đặt trong hệ thống ngăn cháy lan; bơm chữa cháy chưa đảm bảo lưu lượng và không có hệ thống chữa cháy tự động trên các tầng nổi. "Tất cả vấn đề này cơ quan phòng cháy chữa cháy đã kiến nghị, nhưng chủ đầu tư không chấp hành nghiêm túc, có biểu hiện chống đối. Họ chỉ tập trung vào việc bán căn hộ", ông Sơn nhấn mạnh.

Đại tá Nguyễn Văn Sơn trao đổi với báo chí về vụ cháy ở chung cư Xa La tối 11/10. Ảnh: Phương Sơn

Gần đây nhất tháng 7/2015, Sở Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy đã ra quyết định xử phạt 133 triệu đồng đối với chủ đầu tư do để xảy ra bốn lỗi gồm: đưa nhà và công trình vào hoạt động khi chưa nghiệm thu phòng cháy chữa cháy; không tổ chức thực hiện kiến nghị của cơ quan phòng cháy chữa cháy; thi công lắp đặt không đúng thiết kế về phòng cháy đã được duyệt; không trình hồ sơ thẩm định lại về phòng cháy chữa cháy khi thay đổi giấy phép xây dựng (bỏ khu vực trung tâm thương mại chuyển thành căn hộ để bán).

Về trách nhiệm khi xảy ra cháy nổ, đại diện Sở Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy Hà Nội cho rằng chủ đầu tư phải gánh trách nhiệm trước tiên, bởi Luật phòng cháy chữa cháy quy định rất rõ trách nhiệm của chủ đầu tư đối với công trình từ khi lập hồ sơ thiết kế cho đến quá trình thi công, kiểm tra, nghiệm thu.

Đại tá Đoàn Hữu Thắng, Phó cục trưởng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ cho rằng, việc chưa nghiệm thu và chưa được cấp phép cho vào sử dụng là trách nhiệm lớn thuộc về chủ đầu tư. Ngoài ra, còn có trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan quản lý xây dựng cấp phép cho sử dụng, cơ quan quản lý nhà nước về công tác phòng cháy chữa cháy.

Toà nhà bị cháy thiếu nhiều thiết bị phòng cháy chữa cháy. Ảnh: Phương Sơn

Trao đổi với VnExpress sáng 13/10, đại diện truyền thông của chủ đầu tư khu đô thị mới Xa La (Hà Đông) giải thích, trước khi đưa vào hoạt động, hệ thống phòng cháy chữa cháy của toà nhà hoạt động bình thường. "Tuy nhiên, theo những tiêu chí về phòng cháy của Sở Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy Hà Nội chưa thể đáp ứng được ở mức tối đa. Chúng tôi đang trong quá trình bổ sung, khắc phục yêu cầu của bên phòng cháy thì xảy ra sự cố. Đây là sự cố bất khả kháng, không ai mong muốn và hy vọng người dân thông cảm", vị này nói.

Về phương hướng khắc phục và đền bù thiệt hại cho người dân, đại diện chủ đầu tư cho rằng, đơn vị đang chờ kết quả cụ thể của cơ quan điều tra. Nếu kết luận lỗi thuộc về chủ đầu tư, đơn vị sẽ hỗ trợ tới mức tối đa có thể cho người dân, còn lỗi do bên ngành điện, họ cũng sẽ hỗ trợ cụ thể.

Đến tối qua, đơn nguyên CT4B và CT4C đã hoạt động trở lại. Tuy nhiên, toà CT4A do bị hư hỏng nặng nhiều thiết bị nên hơn 1.000 người dân vẫn phải cư trú tạm ở khách sạn của chủ đầu tư gần đó. Dự kiến, sớm nhất hôm nay CT4A sẽ được cấp điện để tòa nhà trở lại hoạt động bình thường.

Trước đó tối 11/10, đám cháy bốc lên từ phía tầng hầm của toà nhà CT4A khu đô thị Xa La, sau đó lan rộng theo đường dây điện, hộp kỹ thuật lên các tầng cao. Ít nhất 3 người bị ngạt khói được đưa đi cấp cứu, 3 lính cứu hỏa bị kiệt sức và ngất xỉu sau khi cứu hộ các nạn nhân. Thống kê tới tối 12/10, có 35 xe máy bị hỏng hoàn toàn, 375 xe máy khác bị cháy một phần, 45 xe đạp và một ôtô bị ảnh hưởng nhiệt, bong tróc sơn.